Pleśniak (określany również skubańcem, strzępcem, przekładańcem, fugą, fugowcem i ciastem szampańskim) to ciasto, które rządziło na stołach już 30-40 lat temu (nota bene to ciasto mojego dzieciństwa ;p). Kiedyś pojawiało się znacznie częściej, niestety dzisiaj zostało wyparte przez makaroniki, tartaletki, muffiny, cake popsy, tarty, czekoladowe lawy, wymyślne torty i inne o rozmaitych kształtach, bajecznych kolorach, kremach, brokatach czy cukrowych koronkach.
Tradycyjny pleśniak składa się z pięciu warstw: jasny kruchy spód, kwaśny dżem/powidła lub świeże owoce (wiśnie, porzeczki, agrest, śliwki, maliny), kruche kakaowe (starte na tarce) ciasto, beza, i ponownie jasne ciasto (tym razem starte na tarce), ale u mnie tych warstw jest trochę więcej, bo chciałam, by ciasto było jeszcze wyższe!
I choć nazwa jest naprawdę mało apetyczna (a pochodzi prawdopodobnie od białej bezy, która to przypomina po upieczeniu pleśń), to w tym „niesmaku” cała jej przewrotność, bo ciasto jest po prostu przepyszne: kruche, lekko kwaskowate, z chrupką słodyczą bezy oraz goryczką kakao – raj dla podniebienia;)
Przepis na pleśniaka ze śliwkami (kwadratowa wysoka tortownica 24 x 24 cm) (przepis pochodzi ze starego zeszytu)
Składniki:
Ciasto:
- 4,5 szklanki mąki pszennej (tortowej)
- 3 łyżki cukru pudru
- 375 g zimnego masła (lub margaryny)
- 7 dużych żółtek
- 3 kopiate łyżeczki gorzkiego kakao
Beza:
- 6 dużych białek
- 300 g cukru
- 1,5 łyżeczki mąki ziemniaczanej
- 1,5 łyżeczki soku z cytryny
- szczypta soli
Dodatkowo:
- śliwki
- cukier puder (do oprószenia)
Sposób przygotowania:
Mąkę, cukier puder, żółtka oraz masło zagnieść. Powstałe ciasto podzielić w stosunku: 2/3 i 1/3. Do mniejszej części dodać kakao – zagnieść. Uformować dwie kule: jasną i ciemną, zawinąć (oddzielnie) w folię spożywczą i schłodzić w lodówce około 30 minut.
Po upływie wskazanego czasu jasnym ciastem wylepić wyłożoną papierem do pieczenia blachę (oczywiście nie całym, tylko tak, by przykryć spód), ponakłuwać widelcem, na nim ciasno poukładać połówki śliwek (albo posmarować jakimś kwaśnym dżemem lub wyłożyć inne owoce), następnie zetrzeć na tarce ciasto kakaowe, potem jasne, równomiernie posmarować bezą: białko zmiksować ze szczyptą soli na sztywno, po czym powoli, łyżka po łyżce, wsypywać cukier. W dalszej kolejności dodać przesianą mąkę i sok z cytryny – połączyć (powstała masa powinna być gęsta i lśniąca), a na bezę zetrzeć jeszcze ciasto jasne i kakaowe.
Piec 45-60 minut, w temperaturze 180 °C.
Wyjąć. Wystudzić. Przed podaniem wierzch oprószyć cukrem pudrem.
